Như đã giới thiệu ở bài trước, các công cụ phái sinh có hai tính năng chính là “phòng vệ” và “đòn bẩy” và được các nhà đầu tư tổ chức hay những chuyên gia đầu tư tích cực sử dụng như một phương tiện quản lý tài sản hiệu quả.
Tất nhiên, các công cụ phái sinh cũng có thể được sử dụng bởi các nhà đầu tư cá nhân. Có một số phương pháp, nhưng sau đây là hai phương pháp điển hình.
Sử dụng hợp đồng tương lai chỉ số và quyền lựa chọn chỉ số
Đầu tiên là sử dụng các sản phẩm phái sinh hướng tới các chỉ số chứng khoán như Chỉ số trung bình chứng khoán VN-index hay Chỉ số VN30-index. Các bạn có thể tham khảo tại trang web của các công ty chứng khoán để tìm hiểu thêm về giá cả hay các điều kiện giao dịch của từng loại phái sinh. Tuy nhiên cần nhấn mạnh rằng bạn cần có một lượng kiến thức và kinh nghiệm giao dịch chứng khoán nhất định trước khi đầu tư phái sinh.
Trong giao dịch phái sinh, cần phải đặt cọc một số tiền nhất định vào công ty chứng khoán. Phái sinh khá hấp dẫn ở điểm chúng có thể giao dịch gấp nhiều lần số tiền đặt cọc, nhưng cũng có thể gây thua lỗ rất nhiều nếu suy đoán nhầm về tương lai.
Do đó, có những sản phẩm phái sinh được chia nhỏ giúp giảm đơn vị giao dịch và đặt cọc xuống còn 1/10 số tiền cọc thông thường để có thể tránh được những rủi ro như vậy và giúp cá nhân dễ sử dụng hơn.
Sử dụng đầu tư uỷ thác kết hợp các công cụ phái sinh
Phương pháp thứ hai là sử dụng đầu tư tín thác kết hợp các công cụ phái sinh như một phần của các sản phẩm đầu tư hay gửi tiết kiệm ngân hàng kết hợp các công cụ phái sinh.
Các quỹ đầu tư điển hình kết hợp các công cụ phái sinh là “quỹ đầu tư kiểu con bò” (Bull-type investment trust) và “quỹ đầu tư kiểu con gấu” (Bear-type investment trust). Loại hình kiểu con bò là loại đầu tư uỷ thác được tạo ra để khi giá thị trường tăng, lợi nhuận đầu tư sẽ vượt quá mức tăng của thị trường. Tên gọi của loại hình này bắt nguồn từ hình ảnh con bò húc từ dưới lên trên.
Mặt khác, loại hình con gấu là đầu tư uỷ thác được tạo ra để tạo ra lợi nhuận đầu tư khi giá thị trường giảm, và tên gọi của loại hình này bắt nguồn từ hình ảnh móng vuốt của con gấu được vuốt từ trên xuống dưới. Cả hai đều được thiết kế bằng cách tận dụng các hợp đồng tương lai và giao dịch quyền lựa chọn để có thể đạt được mục tiêu lợi nhuận khi đầu tư .
Mặc dù có thể thu được lợi nhuận đầu tư lớn, nhưng rủi ro đương nhiên cũng là cao.
Ngoài ra còn có một sản phẩm được gọi là “gửi tiết kiệm có cấu trúc” kết hợp gửi tiết kiệm và các sản phẩm phái sinh. Nó có đặc điểm là sử dụng quyền lựa chọn ngoại hối và quyền lựa chọn lãi suất để tăng lãi suất cao hơn so với gửi tiết kiệm thông thường. Tuy nhiên, tùy thuộc vào xu hướng ngoại hối, tiền gốc có thể bị hao mòn.
Khi giá cổ phiếu và lãi suất giảm, rất khó để kiếm tiền bằng gửi tiết kiệm ngân hàng thông thường, đầu tư cổ phiếu, ủy thác đầu tư, v.v. Do đó, ngày càng có nhiều nhà đầu tư cá nhân sử dụng các sản phẩm phái sinh khác nhau, ủy thác đầu tư kiểu con bò / con gấu và gửi tiết kiệm có cấu trúc.
Tuy nhiên, như đã nhiều lần khẳng định, tất cả chúng đều có cơ chế phức tạp và là sản phẩm có độ rủi ro cao, lợi nhuận kỳ vọng cao. Điều quan trọng là phải hiểu những ưu điểm cũng như nhược điểm trước khi sử dụng nó.
POINT
Cá nhân có thể đầu tư phái sinh theo hai cách dưới đây:
1. Sử dụng hợp đồng tương lai chỉ số và quyền lựa chọn chỉ số
2. Sử dụng đầu tư uỷ thác kết hợp với các công cụ phái sinh
Tuy nhiên cả hai đều có những cơ chế phức tạp và dù có lợi nhuận kỳ vọng cao nhưng rủi ro cũng rất cao. Bạn cần chuẩn bị những kiến thức cơ bản và kinh nghiệm đầu tư chứng khoán nhất định trước khi đầu tư vào chúng.