Cổ phiếu đầu cơ là loại cổ phiếu được điều khiển giá theo ý đồ bằng một nguồn tiền khổng lồ.
Giá cổ phiếu đang rẻ bỗng nhiên tăng gấp 2,3 lần hay nhiều lần chỉ trong vài ngày, làm các nhà đầu tư cảm thấy hứng thú và đổ tiền vào với hy vọng giá còn tăng nhiều nữa.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cần phải cẩn thận vì có nguy cơ giá cổ phiếu giảm mạnh và gây lỗ lớn. Trong bài này, chúng tôi sẽ giải thích về cơ chế của cổ phiếu đầu cơ, và các loại cổ phiếu có xu hướng trở thành cổ phiếu đầu cơ.
1. Cổ phiếu đầu cơ là gì?
Giá cổ phiếu biến động tùy thuộc vào sự cân bằng giữa cung và cầu dựa trên các thông tin như kết quả tài chính và tin tức liên quan. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, giá cổ phiếu có thể tăng hoặc giảm mạnh hơn nhiều so với những tác động này. Cụ thể, đó có thể là mức độ kỳ vọng của các nhà đầu tư, hoặc do tính thời sự tăng mạnh.
Cũng có những cổ phiếu bị các tổ chức hay các nhân cố tình thao túng giá cổ phiếu bằng cách sử dụng một lượng tiền khổng lồ. Mặc dù không có những yếu tố hay tin tức làm giá cổ phiếu biến động, nhưng giá cổ phiếu vẫn tăng hay giảm một cách chóng mặt, thì rất có thể cổ phiếu đó đã trở thành cổ phiếu bị đầu cơ.
Vậy giá cổ phiếu bị thao túng như thế nào? dưới đây chúng tôi sẽ giải thích cụ thể về cơ chế hay cách mà cổ phiếu bị đầu cơ.
Cách cổ phiếu bị đầu cơ_4 bước cơ bản
Bước 1. Thu gom các cổ phiếu để đầu cơ (thu gom bóng)
Trước hết, cổ phiếu thường bị thao túng bởi một tổ chức quản lý lượng lớn quỹ đầu tư. Họ sẽ từ từ mua một lượng lớn cổ phiếu trên thị trường trong một thời gian dài. Việc thu thập cổ phiếu này được gọi là “thu gom bóng”, và việc thu gom được thực hiện âm thầm từng chút một để tránh các nhà đầu tư khác nhận ra.
Bước 2. Giai đoạn đầu của sự tăng giá cổ phiếu
Khi tổ chức thao túng đã hoàn thành việc thu gom đủ cổ phiếu, họ sẽ đặt một lệnh mua lớn cùng một lúc làm tăng giá cổ phiếu.
Khi giá cổ phiếu tăng đột biến, nó sẽ được chú ý trong bảng xếp hạng tăng giá trên thị trường, và các nhà đầu tư cá nhân sẽ bắt đầu đặt lệnh mua vì nghĩ rằng mình đã bỏ lỡ một số thông tin nào đó được công bố.
Khi các nhà đầu tư cá nhân đổ xô vào mua, tổ chức đầu cơ sẽ bán từng chút một số cổ phiếu họ nắm giữ nhằm ổn định cung cầu của cổ phiếu.
Sau đó, họ sẽ liên tục bán và mua cổ phiếu để tạo thành biểu đồ có xu hướng tăng.
Sau khi hình thành biểu đồ mà giá cổ phiếu có khả năng tăng, họ sẽ đưa các thông tin dụ dỗ mua lên trên Internet hay mạng xã hội khiến các nhà đầu tư cá nhân đặt lệnh mua.
Bước 3. Giai đoạn cuối của sự tăng giá cổ phiếu
Giá cổ phiếu đang tăng đều đặn, các bảng thông báo trực tuyến đầy những thông tin dụ dỗ hấp dẫn, và các nhà đầu tư cá nhân dù ban đầu đề phòng nhưng rồi cũng dần suy nghĩ rằng “không thể bỏ lỡ cơ hội này!” và rồi bỏ tiền mua vào. Lúc này, lượng mua mới tăng sẽ càng gọi thêm lượng mua khác, và giá cổ phiếu sẽ càng ngày càng tăng.
Bước 4. Sự kết thúc của đầu cơ
Khi giá cổ phiếu liên tục tăng, tổ chức đầu cơ sẽ bán dần những cổ phiếu mà họ nắm giữ trước đó để kiếm lời. Khi một lượng cổ phiếu nhất định đã được chuyển sang các nhà đầu tư cá nhân và nhu cầu đã bắt đầu lắng xuống, họ sẽ bán hết những cổ phiếu còn lại cùng một lúc.
Với việc cổ phiếu bị bán ra cùng lúc với số lượng lớn, giá cổ phiếu giảm mạnh, lúc này việc bán lại kéo thêm bán mới do tâm lý sợ lỗ. Dẫn tới giá cổ phiếu chênh lệch rất lớn so với giá trị thực tế của doanh nghiệp, nhiều nhà đầu tư cá nhân lỗ chưa thực hiện được việc cắt lỗ và cũng không có nhà đầu tư mới nào muốn mua cổ phiếu, trong hoàn cảnh đó, giá cổ phiếu sẽ lại càng giảm mạnh.
Dần thì các nhà đầu tư cá nhân bắt đầu ồ ạt bán ra với suy nghĩ tránh lỗ nặng thêm. Nhiều trường hợp xấu, giá cổ phiếu giảm chạm sàn, nhiều nhà đầu tư thậm chí rơi vào tình trạng muốn bán cũng không bán được.
Như vậy, trong hầu hết các trường hợp, cổ phiếu đầu cơ mang lại lợi nhuận cho tổ chức thao túng và nhà đầu tư cá nhân sẽ bị thua lỗ.
Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ. Ví dụ như trường hợp ở Hoa Kỳ vào năm 2021, nơi các nhà đầu tư cá nhân đã biến cổ phiếu của một công ty có tên GME (GameStop) thành cổ phiếu đầu cơ, gây ra thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư tổ chức vốn xưa nay hay thực hiện các vụ đầu cơ bán khống. Tuy nhiên, những trường hợp nhà đầu tư cá nhân kiếm được lợi nhuận như vậy là cực kỳ hiếm.
Nếu nhà đầu tư lỡ tham gia đầu tư vào cổ phiếu đầu cơ, thì có nguy cơ mất tiền rất cao, vì vậy hãy hạn chế việc làm này. Tuy nhiên, nếu đã lỡ mua rồi thì hãy chốt lời đúng mức không nên tham lam quá và nếu bị thua lỗ thì phải chấp nhận và cắt lỗ kịp thời vì nhà đầu tư cá nhân không biết khi nào tổ chức đầu cơ sẽ “xả hàng”.
Trước hết, đầu tư vào một cổ phiếu có biến động giá giống như bị đầu cơ là một khoản đầu tư “rủi ro cao với lợi nhuận kỳ vọng cao”. Vì vậy, điều quan trọng là phải đặt ra các quy tắc như “không mua các cổ phiếu giống như bị đầu cơ”, “chỉ đầu tư một phần vốn”, và “bán khi giá giảm đến một mức nào đó”.
Đặc điểm của cổ phiếu dễ trở thành mục tiêu đầu cơ
Cuối cùng, chúng tôi xin giới thiệu về xu hướng, đặc điểm của những cổ phiếu có khả năng trở thành cổ phiếu đầu cơ.
Có ba đặc điểm sau của cổ phiếu có khả năng trở thành cổ phiếu đầu cơ.
- 1. Giá cổ phiếu thấp
- 2. Lượng cổ phiếu được phát hành ít, khối lượng giao dịch ít
- 3. Cổ phiếu mới nổi
1. Giá cổ phiếu thấp
Khi mua cổ phiếu bằng 1 tỷ đồng, nếu giá cổ phiếu là 1000 đồng thì nhà đầu tư có thể mua được 1 triệu cổ phiếu. Mặt khác, nếu giá cổ phiếu là 20,000 đồng , nhà đầu tư chỉ có thể mua được 50.000 cổ phiếu.
Hơn nữa, nếu giá cổ phiếu được mua tăng 100 yên, thì lợi nhuận sẽ càng lớn nếu số lượng cổ phiếu mua được càng nhiều. Ngay cả khi tổ chức đầu cơ có một số tiền lớn, thì số vốn đó vẫn là có hạn, vì vậy để kiếm được lợi nhuận lớn, họ thường có xu hướng nhắm đến các mã cổ phiếu có giá rẻ để dễ dàng thực hiện việc đầu cơ.
2. Lượng cổ phiếu phát hành ít, khối lượng giao dịch ít
Ngoài giá cổ phiếu thấp, thì số lượng cổ phiếu phát hành và khối lượng giao dịch cũng là những yếu tố quan trọng.
Vì giá cổ phiếu được xác định bởi cung và cầu, nên việc thao túng giá cổ phiếu sẽ dễ dàng thực hiện hơn nếu có ít cổ phiếu cung cấp ra thị trường.
Ví dụ, cổ phiếu có khối lượng giao dịch chỉ khoảng 10.000 cổ phiếu mỗi ngày và cổ phiếu có 1 triệu cổ phiếu sẽ rất khác nhau về mức độ dễ thao túng. Nếu có lệnh mua 100.000 cổ phiếu vào một cổ phiếu mà thông thường chỉ khoảng 10.000 cổ phiếu được giao dịch mỗi ngày, tức gấp 10 lần thì sẽ dẫn tới việc thị trường nghiêng về phía nhu cầu một cách đột ngột và quá mức.
Mặt khác, đặt lệnh mua 100.000 cổ phiếu trên một cổ phiếu có khối lượng giao dịch 1 triệu sẽ không thể có tác động quá nhiều. Vì mục đích của đầu cơ là tăng giá cổ phiếu và kiếm lợi nhuận, nên những cổ phiếu dễ bị thao túng giá sẽ có xu hướng bị nhắm đến.
3. Cổ phiếu mới nổi đang phát triển
Cổ phiếu mới nổi là cổ phiếu của các công ty đã niêm yết nhưng vẫn chỉ đang trên đà tăng trưởng.
Mặc dù các công ty này có thể kỳ vọng sự tăng trưởng trong tương lai về hiệu quả kinh doanh, nhưng chúng có đặc điểm là hoạt động kinh doanh không ổn định. Điều này là do doanh số của các cổ phiếu mới nổi có xu hướng nhỏ, và chỉ cần một sản phẩm ăn khách ra mắt thì doanh số sẽ tăng mạnh, và nếu không ra được sản phẩm ăn khách thì doanh số sẽ giảm mạnh.
Do đặc thù hoạt động kinh doanh không ổn định, nếu giá cổ phiếu tăng vọt có thể thổi bùng lên những kỳ vọng của các nhà đầu tư cá nhân. Điều này tạo điều kiện cho những tổ chức đầu cơ có thể dễ dàng thao túng giá cổ phiếu.
Để không thất bại với cổ phiếu đầu cơ
Chúng tôi đã giải thích các trường hợp thực tế và các đặc điểm của cổ phiếu có khả năng trở thành cổ phiếu đầu cơ.
Như đã giải thích ở trên, cổ phiếu đầu cơ nhìn có vẻ hấp dẫn như một cơ hội nhanh chóng tạo ra lợi nhuận, nhưng về cơ bản các nhà đầu tư cá nhân thường bị lỗ bởi các tổ chức đầu cơ.
Đặc biệt khi bạn là người mới bắt đầu đầu tư chứng khoán, bạn có thể bị thu hút bởi giá cổ phiếu thấp và chạm vào những cổ phiếu có khả năng trở thành cổ phiếu đầu cơ.
Không hiếm người mới bắt đầu chơi cổ phiếu mua ngay tại giá trần của cổ phiếu đầu cơ. Để tránh thất bại không cần thiết với cổ phiếu đầu cơ, các nhà đầu tư nên tránh càng xa càng tốt những loại cổ phiếu như “cổ phiếu có giá thấp”, “cổ phiếu có số lượng cổ phiếu phát hành ít, cổ phiếu có khối lượng giao dịch thấp” và “cổ phiếu mới nổi có giá cổ phiếu không ổn định”.