Từ bài này, chúng ta cùng tìm hiểu về “phái sinh”. Đây có thể là một từ không quen thuộc đối với nhiều người, nhưng nó cũng là một công cụ đầu tư quan trọng.
Các phương tiện để kiếm tiền chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu và đầu tư tín thác được gọi chung là “sản phẩm tài chính”. Các quyền giao dịch phái sinh có nguồn gốc từ các sản phẩm tài chính này. Vì vậy, nó được gọi là “sản phẩm phái sinh tài chính”. Chúng ta thử hình dung nó qua một ví dụ đơn giản sau.
Phải làm sao để đương đầu với sự biến động giá cả của hạt cà phê ?
Giả sử ông A là chủ một đồn điền cà phê và ông B là người điều hành một quán cà phê, mua và bán hạt cà phê. Đối với nông sản, có năm được mùa, có năm kém nên việc giá hạt cà phê thay đổi hàng năm đã là một vấn đề cho cả hai người.
Ông A có thu nhập kém hơn trong năm thu hoạch kém vì lượng bán giảm, nếu sản lượng thu hoạch quá tốt thì giá thị trường sẽ giảm cũng là một vấn đề nan giải. Đối với ông B, nếu giá cà phê giảm thì sẽ có lãi, nhưng nếu giá lên cao thì việc đột ngột tăng giá một ly cà phê bán tại cửa hàng sẽ rất khó khăn nên lợi nhuận sẽ giảm xuống. Cả anh A và anh B đều mong muốn giá cà phê nhân luôn ổn định.
Lợi ích khi quyết định trước giá cả ở tương lai
Vì vậy, ông A và ông B đã quyết định trước giá bán hạt cà phê năm nay trước khi thu hoạch hạt cà phê. Bằng cách đó, không cần biết năm đó được mùa hay mất mùa, cả hai đều có thể mua và bán hạt cà phê trong những điều kiện đã thoả thuận trước. Anh A có thể đảm bảo một khoản thu nhập nhất định và anh B có thể dễ dàng lập kế hoạch quản lý quán cà phê vì giá hạt cà phê đã được ấn định trước.
Phương pháp giao dịch “xác định trước giá giao dịch trong tương lai” này được gọi là giao dịch hợp đồng tương lai, và là một trong những phương thức phái sinh điển hình. Có thể nói, phái sinh đã được tạo ra để tránh những rủi ro như biến động giá cả và loại bỏ những lo lắng trong tương lai.
